三千万营销费?误导观众?《人民》导演有话说
![]() | Оваа стати?а можеби бара дополнително внимание за да ги исполни стандардите за квалитет на Википеди?а. Ве молиме подобрете ?а оваа стати?а ако можете. |
Европска Уни?а
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Гесло: ?Обединети во разноликоста“ [1][2][3] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Химна: |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() Местоположба на Европската Уни?а.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Политички центри |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
На?голем град | Лондон | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Службен ?азик | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Демоним | Европеец[6] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Членки | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Лидери | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
? | Претседател на Европскиот Совет | Доналд Туск | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
? | Претседател на Европската Комиси?а | Урсула фон дер Ла?ен | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Законодавство | Законодавство на Европската Уни?а | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
? | Горен дом | Совет на Европската Уни?а | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
? | Долен дом | Европски парламент | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Основана | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
? | Париски договор | 23 ?ули 1952 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
? | Римски договор | 1 ?ануари 1958 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
? | Мастришки договор | 1 ноември 1993 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Површина | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
? | Вкупна | 4,324,782 км2 (7tha) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
? | Вода (%) | 3.08 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Население | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
? | проценка за 2012 г. | 503,492,041[7] (3a) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
? | Густина | 116.2 жит/км2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
БДП (ПКМ) | проценка за 2011 г. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
? | Вкупен | $15.821 trillion[8] (1a) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
? | По жител | $31,607[8] (15a) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
БДП (номинален) | проценка за 2011 г. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
? | Вкупно | $17.577 трилиони[8] (1a) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
? | По жител | $35,116[9] (14a) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
?иниев коеф. (2010) | 30.4[10] среден |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ИЧР (2011) | ▲ 0.876[11] многу висок · 13 / 25tha |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Валута | евро и други
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Часовен по?ас | (UTC+0 to +2) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
? | (ЛСВ) | (UTC+1 to +3[12]) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
НДД | .eu[13] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Страница europa.eu |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Повик. бр. | 27 кода | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
а. | ако се смета за единствен политички ентитет |
Европска Уни?а (ЕУ) — наднационален и ме?увладин со?уз (заедница) на зем?и во Европа.[14] Претставува на?големата конфедераци?а на независни држави во светот, основана под ова име во 1993 со Договорот за Европска Уни?а (Мастришки договор). Сепак, многу аспекти од Уни?ата постоеле и пред оваа година преку низа на претходни договори кои датираат од 1951 г.
Активностите на ЕУ ги покриваат сите области на ?авната политика, од здравството и економската политика до надворешната политика и одбраната. Сепак, опсегот на не?зините овластува?а многу се разликува во зависност од дадената област. Во зависност од областа за ко?а станува збор, ЕУ може да претставува:
- федераци?а (на пример, во монетарните работи, во аграрната, трговската и еколошката политика);
- конфедераци?а (на пример, во соци?алната и економската политика, заштитата на потрошувачите, внатрешните работи);
- ме?ународна организаци?а (на пример, во надворешните работи).
Клучна активност на ЕУ е основа?ето и управува?ето со заедничкиот единствен пазар, ко? се состои од царинска уни?а, единствена валута (ко?а е усвоена од 20 од 27-те зем?и членки), заедничка аграрна политика и заедничка рибарска политика.[14]
На?важни институции на ЕУ се Советот на Европската Уни?а, Европската комиси?а, Европскиот парламент и Европскиот суд на правдата.
Статус
[уреди | уреди извор]Уни?ата нема мо? да пренесува дополнителни овластува?а од државите на себе без нивна согласност преку некои идни ме?ународни договори. Понатаму, во многу области државите членки се откажаа од релативно малку национален суверенитет, особено во клучните области за националните интереси како што се надворешната политика и одбраната. Оваа уникатна структура значи дека можеби е на?добро на ЕУ да се гледа како на ентитет sui generis.
На 29 октомври 2004, европските шефови на држави и влади го потпишаа Договорот за основа?е Устав за Европа. То? е ратификуван од некои држави членки и моментално чека ратификаци?а од останатите членки. Сепак, ово? процес влезе во криза кога на 29 ма? 2005 мнозинството од француските гра?ани го отфрли?а Уставот преку референдум со 54,7% гласови против.[15] По француското “не” по три дена, на 1 ?уни и холандските гра?ани го отфрли?а Уставот со 61,6% од гласовите против.[16]
Поради тоа, моменталниот и идниот статус на ЕУ продолжува да биде предмет на политички контроверзи, со значително различни гледишта како внатре така и поме?у државите членки. Оваа дебата доби на интензитет по отфрла?ето на Уставот од француските и холандските гласачи.
Тековни праша?а
[уреди | уреди извор]Главните праша?а со кои моментално се соочува Европската Уни?а се однесуваат на структурата, процедурите и политиките, на усво?ува?ето, напушта?ето или прилагодува?ето на новиот уставен договор, на понатамошното проширува?е кон ?уг и исток, на решава?ето на проблемот на фискалната и демократската одговорност и на ревизи?ата на правилата на Пактот за стабилност и раст, идниот бу?ет и заедничката аграрна политика.
На следната ме?увладина конференци?а, ко?а се одржува на секои шест месеци и на ко?а присуствуваат шефовите на држави и влади на државите членки, ?е биде потребно државите членки да одлучат околу алоцира?ето на средствата од бу?етот на ЕУ. Покра? бу?етот државите членки треба да преговараат и во врска со “Финансиските перспективи” околу кои се преговара секои седум години. Следните “Финансиски перспективи” ?е се однесуваат на периодот 2007-2013. На?контроверзните праша?а околу бу?етската политика се британскиот рабат, користа на Франци?а од заедничката аграрна политика, крупните придонеси на Германи?а и Холанди?а кон бу?етот на ЕУ и реформата на Европските фондови за регионален разво?. Многу коментатори предвидуваат дека расправата околу овие праша?а ?е предизвика големи поделби поме?у владите како оние на Франци?а и Германи?а, кои се залагаат за поголем бу?ет и за пофедериран со?уз и владите на оние како Британи?а, кои бараат потенок бу?ет и кои се залагаат со пове?е средства да се префрлат во науката и технологи?ата (и чи?а заштитна парола е модернизаци?ата.
Потекло и истори?а
[уреди | уреди извор]Обидите за обединува?е на различните европски народи им претходат на модерните држави; тие посто?ано се случувале во истори?ата на континентот. Пред 3.000 години со Европа владее?а Келтите, а потоа неа ?а освои Римската Импери?а. Овие рани обединува?а беа создадени преку сила. Царството на Франките на Карло Велики и Светото Римско Царство стотици години обединуваа големи области под лабава власт. Понеодамна, царинската уни?а на Наполеон на почетокот од 19 век и осво?ува?ата на нацистичка Германи?а во 1940-тите имаа само минлива природа.
Има??и ?а предвид хетерогениот збир на ?азици и култури во Европа, овие обиди обично вклучуваа воено потчинува?е на народи кои не сакаа да бидат под дадената власт, што од сво?а страна водеше кон нестабилност. Еден од првите предлози за мирно обединува?е преку соработка и рамноправност на членките го даде познатиот француски писател Виктор Иго во 1851. По катастрофите од Првата и Втората светска во?на, во голема мера се зголеми?а стремежите за основа?е на (она што подоцна стана) Европска Уни?а, поттикнати од желбата за обнова на Европа и за отстранува?е на можноста од нова во?на на европскиот континент. Ова расположение водеше до основа?ето на Европската заедница за ?аглен и челик од страна на СР Германи?а, Франци?а, Итали?а и зем?ите од Бенелукс. Ова беше направено преку Договорот од Париз, ко? е потпишан во април 1951, а стапи во сила во ?ули 1952.
Првата целосна царинска уни?а изворно беше позната како Европска економска заедница (во Британи?а неформално нарекувана “заеднички пазар”) и беше основана со Договорот од Рим во 1957, а стапи во сила на 1 ?ануари 1958. Таа подоцна беше променета во Европска заедница, ко?а сега го претставува “првиот столб” на ЕУ. Така, со текот на времето, ЕУ еволуира од трговско тело до економски и политички ентитет.
Држави членки и проширува?е
[уреди | уреди извор]Преговори за членство во ЕУ
[уреди | уреди извор]Процесот на пристапува?е кон ЕУ бара секо?а нова зем?а-членка да ги усвои бро?ните закони и прописи на ЕУ содржани во законодавството на ЕУ (acquis communautaire). Со критериумите за членство (Копенхагенски критериуми од 1993 и Мадридски критериум од 1995) што треба да ги исполнат зем?ите-кандидати, Европската Уни?а поттикнува промена и прилагодува?е на законодавството, политиките и институциите во зем?ата-кандидат, со цел да се достигнат и да се заштитат вредностите и нормите кои ги има поставено ЕУ.
На состанокот на Европскиот совет во Копенхаген било заклучено дека: ?Придружните зем?и во Средна и Источна Европа, кои би сакале, ?е бидат членки на ЕУ. До пристапува?ето ?е до?де штом одредени држави ?е станат способни да ги прифатат условите за членство (правен услов) со истовремено исполнува?е на економските и политичките услови.“[17] Критериумите за прием на нови зем?и во ЕУ, кои ги утврдил Европскиот совет на самитот во Копенхаген во ?уни 1993 година, се однесуваат на политичките и економските услови што ги налага Договорот за функционира?е на ЕУ (Член 49 и принципите наведени во член 6(1) од Консолидираната верзи?а на Договорот за функционира?е на ЕУ (OJ. EU C83/102, 30.03.2010), како и на обврската за транспонира?е на европското во националното право на зем?ата за да може таа да ги преземе обврските што произлегуваат од членството. Овие критериуми што зем?ата со кандидатски статус треба да ги исполни за време на пристапните преговори за прием во ЕУ, се познати уште и како ?Копенхагенски критериуми“, поради самитот каде што за првпат се утврдени. Напредокот на зем?ата-кандидат во исполнува?ето на критериумите за прием го следи Европската комиси?а, за што доставува годишен извешта? до Советот.
За да стане членка на ЕУ, зем?ата-кандидат мора да исполни три критериуми:
- политички критериуми: стабилност на институциите кои гарантираат демократи?а, владее?е на правото, човекови права и почитува?е и заштита на малцинствата.
- економски критериуми: постое?е функционална пазарна економи?а, како и капацитет за справува?е со притисокот на конкуренци?ата и пазарните сили кои владеат во Европската Уни?а;
- институционални критериуми: зем?ите-кандидати мора да го усво?ат, применуваат и да го спроведуваат целокупниот пакет на политики и мерки од законодавството на ЕУ (acquis communautaire). Тоа значи способност за презема?е на обврските од членството, вклучува??и придржува?е кон целите на политичката, економска и монетарна уни?а. Ова бара и доволен административен капацитет на зем?ата-кандидат за транспонира?е на европското во националното законодавство, за негова примена, и за ефикасно спроведува?е преку соодветни административни и судски структури.
Подоцна сите критриуми (политички, економски и правни) за пристапува?е кон ЕУ станале познати како копенхашки критериуми. Малку подоцна, во 1995 година, кон нив биле додадени и мадридските критериуми, кои поставила дополнителна обврска кон државите-кандидати, да создадат услови за интеграци?а со прилагодува?е на своите административни структури. Со други зборови, на политичките, економските и правните критериуми од Копенхаген, додадени се и административните критериуми од Мадрид, со што бил заокружен целокупниот пакет на критериуми за влез во Европската уни?а.[18] Мадридскиот критериум од 1995 (Совет на ЕУ, Мадрид, 1995) укажува дека усогласува?ето на националното законодавство со европското законодавство само по себе не е доволно, туку неопходно е зем?ите-кандидати да изградат административни капацитети кои ?е бидат доволни за спроведува?е на законодавството. Уште пове?е, во случа?от на централната банка, постое?ето силен административен капацитет е важна претпоставка во остварува?ето целосна независност и капацитет на централната банка, што претставува основно бара?е на европското законодавство во делот на Економскиот и монетарен со?уз. Од зем?ата-кандидат на?прво се бара во националното право да го транспонира целокупното множество на политики и мерки од законодавството на ЕУ (acquis communautaire). Биде??и усво?ува?ето на законодавството на ЕУ (acquis communautaire) не е цел сама за себе, за исполнува?е на институционалните критериуми од зем?ата-кандидат се бара да создаде и услови за негова примена и спроведува?е преку соодветно прилагодува?е на административните и судските капацитети.
Конечната одлука за отвора?е на преговорите ?а донесува Советот на ЕУ со едногласност на сите зем?и-членки. Процесот на преговори се состои од неколку фази:[19]
- процесот на скрининг (screening), како прва фаза од процесот на преговори, во ко?што Европската Комиси?а го презентира целокупното законодавство што зем?ата треба да го транспонира во националното законодавство за секое поглав?е одделно. Истовремено, зем?ата-кандидат ги презентира постигнува?ата во делот на усогласува?ето со законодавството во секое поединечно поглав?е од европското законодавство;
- подготовка на ? Извешта? за завршен скрининг (Screening Report)“ од страна на Европската комиси?а, согласно со наодите од извршениот скрининг, во ко? се содржани сите недостатоци во однос на законодавството и административниот капацитет, а кои ?е треба да се пополнат во текот на преговорите;
- Отвора?е на поглав?ата за преговори, по донесена одлука од страна на Советот на ЕУ, при што се повикува зем?ата-пристапничка да ги претстави преговарачките позиции за секое поглав?е одделно. Во текот на преговорите, зем?ата се обврзува на временски рокови во кои целосно ?е се изврши преостанатото усогласува?е со европското законодавство. Исто така, постои и лимитирана можност за користе?е на т.н. транзициски периоди - за определени области може да се побара целосното прилагодува?е и усогласува?е да заврши во определен период по зачленува?ето во ЕУ (обично се работи за праша?а што имаат големи фискални импликации во делот на животната средина). Исто така, отвора?ето и затвора?ето на преговорите во одредени поглав?а може да бидат условени со поставува?е на т.н. одредници (benchmarks) кои треба да бидат исполнети.
По завршува?ето на преговорите, се определува датум на ко? зем?ата станува полноправна членка на ЕУ. Со зачленува?ето во ЕУ, централната банка по автоматизам станува дел од Европскиот систем на централни банки (ЕСЦБ). Влегува?ето во третата фаза на ЕМУ, односно воведува?ето на еврото, е задолжително и за тоа не посто?ат можности за opt-out како во случаите на Данска и Шведска. Сепак, според европското законодавство не е дефиниран временски рок за влез на зем?ата во третата фаза од ЕМУ, па така новите зем?и може влезот во еврозоната да го одлагаат по нивен избор. Влезот во ЕМУ е условен со исполнува?е на критериумите за конвергенци?а (односно критериумите од Мастрихт) од страна на одделната зем?а.
Преговори на Македони?а за членство во ЕУ
[уреди | уреди извор]Во декември 2005 година, Европскиот совет ? доделил на Македони?а кандидатски статус. Во октомври 2009 година, Европската комиси?а дала препорака за започнува?е на преговорите за членство на Македони?а во ЕУ. Оваа препорака била повторена во 2010, 2011, 2012, 2013 и во 2014 година. По стекнува?ето на статусот зем?а-кандидат, Македони?а воспоставила институционална рамка и ги дефинирала стратешките национални процеси поврзани со процесот на пристапува?е во ЕУ. Се воспоставиле три стратешки процеси со кои било опфатено усогласува?ето на националното законодавство и политики со соодветното европско законодавство и политики, како и динамиката на ?акне?е на административните капацитети:
- Националната програма за усво?ува?е на европското законодавство (НПАА);
- Спогодбата за стабилизаци?а и асоци?аци?а (ССА); и
- Претпристапната економска програма (ПЕП).
Од 2006 година, секо?а година се подготвуваат Претпристапните економски програми (ПЕП) на Македони?а, кои го покриваат идниот тригодишен период. Во овие програми се прикажуваат среднорочното макроекономско и фискално сценарио и се образложуваат проекциите и очекува?ата за движе?ата во разни сфери на економи?ата за следниот тригодишен период.
Критериуми за влез во ЕМУ и воведува?е на еврото
[уреди | уреди извор]Освен исполнува?ето на критериумите од Копенхаген, во текот на претпристапната фаза, зем?ите-кандидати мора да ги исполнат и следниве услови поврзани со влезот во ЕМУ:
- целосна независност на националната централна банка и монетарните власти;
- забрана за директно кредитира?е на државата од страна на централната банка;
- забрана за привилегиран пристап на државните органи и други ?авни институции
- и тела до финансиските институции; и
- либерализаци?а на движе?ето на капиталот.
Откако ?е влезат во Европската Уни?а, новите зем?и-членки воедно стануваат и членки на Економскиот и монетарен со?уз како ?зем?и членки со дерогаци?а“. Ме?утоа, како зем?и-членки со дерогаци?а, тие остануваат надвор од еврозоната сè додека не ги исполнат критериумите за конвергенци?а, подобро познати како Критериуми од Мастрихт.
Монетарната интеграци?а се состои од три поединечни фази: прво, влез во ЕУ, потоа учество во ЕРМ II, и на кра?от - влез во ЕМУ. Првиот чекор во монетарното интегрира?е на новите зем?и-членки во Евросистемот е добива?ето статус на членки на Економската и монетарна уни?а со дерогаци?а, ко?што настапува веднаш совлегува?ето во ЕУ. Притоа, за новите зем?и-членки не постои опци?а делумно да ги прифатат политиките на ЕУ (т.н. ?opt-out“ политика), каков што е случа?от со некои од постарите зем?и-членки (на пример, Велика Британи?а и Данска за прифа?а?ето на еврото). Иако, во оваа фаза, новите зем?и-членки сè уште не се во целост дел од ЕМУ и не може веднаш да се приклучат во еврозоната, од нив се бара да исполнуваат бро?ни обврски кои се дел од ЕМУ, односно: треба да ги прилагодат своите економски и монетарни политики во лини?а со основните цели на ЕМУ, па така, во принцип тие се обврзани да се стремат кон усво?ува?е на еврото, како основна цел на нивните политики. Како основен предизвик на нивната политика се смета диза?нира?ето на соодветна брзина со ко?а ?е се движи ово? процес. Сепак, во ово? процес на воведува?е на еврото, квалитетот не смее да биде компромитиран за да се оствари поголема брзина.
Вториот чекор во монетарната интеграци?а на новите зем?и-членки е учеството во Механизмот на девизни курсеви II (ЕРМ II). Учеството во ЕРМ II е на доброволна основа и затоа не мора да следува веднаш по влезот во ЕУ, туку може и подоцна. Откако една зем?-членка ?е одлучи да се приклучи во ово? Механизам, од неа се очекува да учествува во него на?малку две години, при што на?прво се фиксира вредноста на националната валута во однос на еврото, а потоа се дозволуваат флуктуации над или под договорената вредност на?многу до 15%, пред да се воведе единствената валута. Последниот чекор кон монетарната интеграци?а е влез во еврозоната, односно воведува?е на еврото како сопствена валута и исполнува?е на сите критериуми за конвергенци?а (Критериуми од Мастрихт). Тие се дефинирани во Договорот за Европската Уни?а од 1992 година, познат како Мастришкиот договор, па оттаму и нивното име. Критериумите од Мастрихт на?прво се дефинирани во текстот на Договорот (член 121), а потоа попрецизно се дефинирани во Протоколите кон Договорот.
Критериумите од Мастрихт се:
- Годишната стапка на инфлаци?а не треба да ?а надминува референтната вредност ко?а е дефинирана од просечната стапка на инфлаци?а на трите зем?и-членки на ЕУ со на?ниска стапка на инфлаци?а, за пове?е од 1,5 процентни бодови.
- Долгорочната каматна стапка не треба да ?а надминува за пове?е од 2 процентни бодови референтната вредност ко?а е дефинирана од просечните долгорочни каматни стапки на трите зем?и-членки на ЕУ со на?ниска инфлаци?а. Долгорочната каматна стапка се пресметува врз основа на просечниот принос на десетгодишните државни обврзници, кои имаат значаен удел во тргува?ето на пазарот на капитал.
- Националната валута мора да учествува на?малку две години во Европскиот механизам на девизниот курс ЕРМ II, и да се почитуваат нормалните маргини на флуктуаци?а на ово? механизам (+/-15%, од паритетот на девизниот курс), а при тоа да нема остри тензии на девизниот пазар и да не изврши девалваци?а во однос на ко?а било ЕУ валута по сопствена инци?атива.
- Бу?етскиот дефицит не треба да надминува 3% од бруто-домашниот производ (БДП) на кра?от на претходната фискална година (освен во вонредни околности).
- ?авниот долг не треба да надминува 60% од БДП на кра?от на претходната фискална година (или, ако е повисок, треба да се приближува кон оваа референтна вредност со задоволителна брзина).
ЕЦБ, во интервал од на?малку две години, об?авува ?Извешта? за конвергенци?а“, за да се провери до ко? степен зем?ите-членки на ЕУ кои имаат аспирации за воведува?е на еврото се во согласност со критериумите. Првиот Извешта? за конвергенци?а бил об?авен во ноември 1996 година, и покажа дека само 3 од, во тоа време, 15-те зем?и-членки на ЕУ (Данска, Луксембург и Ирска) во целост ги исполнуваат критериумите. Последователните извештаи за конвергенци?а резултираа со дополнителни 6 зем?и-членки на ЕУ кои беа усогласени со сите критериуми и го воведоа еврото (Грци?а, Словени?а, Кипар, Малта, Словачка и Естони?а). Последниот Извешта? за конвергенци?а бил об?авен во ма? 2012 година, со ко? се утврдило дека ниту една од тогашните седум зем?и-апликанти нема постигнато целосна усогласеност со критериумите. Биде??и референтните вредности за инфлаци?ата и за долгорочните каматни стапки во основа се менуваат на месечна основа, секо?а зем?а-членка што не е членка на еврозоната има право да побара од ЕЦБ повторна проверка на усогласеноста секогаш кога верува дека постои веро?атност таа да ги исполнува сите критериуми.
Членки на ЕУ
[уреди | уреди извор]ЕУ во моментот има 27 држави членки и приближно 504 милиони жители. Ако би била една држава, ЕУ би била седмата на?голема држава во светот по површина и трета на?голема по население, по Кина и Инди?а.
Табела бр. 1: Основни податоци за членките на ЕУ

Име | Главен град | Пристапила на | Население[20] | Површина (км2) |
---|---|---|---|---|
![]() |
Виена | 1 ?ануари 1995 | 8.584.926 | 83.855 |
![]() |
Брисел | Основач | 11.258.434 | 30.528 |
![]() |
Софи?а | 1 ?ануари 2007 | 7.202.198 | 110.994 |
![]() |
Загреб | 1 ?ули 2013 | 4.225.316 | 56.594 |
![]() |
Никози?а | 1 ма? 2004 | 847.008 | 9.251 |
![]() |
Прага | 1 ма? 2004 | 10.538.275 | 78.866 |
![]() |
Копенхаген | 1 ?ануари 1973 | 5.659.715 | 43.075 |
![]() |
Талин | 1 ма? 2004 | 1.313.271 | 45.227 |
![]() |
Хелсинки | 1 ?ануари 1995 | 5.471.753 | 338.424 |
![]() |
Париз | Основач | 66.352.469 | 640.679 |
![]() |
Берлин | [lower-alpha 1] | Основач81.174.000 | 357.021 |
![]() |
Атина | 1 ?ануари 1981 | 10.812.467 | 131.990 |
![]() |
Будимпешта | 1 ма? 2004 | 9.849.000 | 93.030 |
![]() |
Даблин | 1 ?ануари 1973 | 4.625.885 | 70.273 |
![]() |
Рим | Основач | 60.795.612 | 301.338 |
![]() |
Рига | 1 ма? 2004 | 1.986.096 | 64.589 |
![]() |
Вилнус | 1 ма? 2004 | 2.921.262 | 65.200 |
![]() |
Луксембург | Основач | 562.958 | 2.586 |
![]() |
Валета | 1 ма? 2004 | 429.344 | 316 |
![]() |
Амстердам | Основач | 16.900.726 | 41.543 |
![]() |
Варшава | 1 ма? 2004 | 38.005.614 | 312.685 |
![]() |
Лисабон | 1 ?ануари 1986 | 10.374.822 | 92.390 |
![]() |
Букурешт | 1 ?ануари 2007 | 19.861.408 | 238.391 |
![]() |
Братислава | 1 ма? 2004 | 5.421.349 | 49.035 |
![]() |
?уб?ана | 1 ма? 2004 | 2.062.874 | 20.273 |
![]() |
Мадрид | 1 ?ануари 1986 | 46.439.864 | 504.030 |
![]() |
Стокхолм | 1 ?ануари 1995 | 9.747.355 | 449.964 |
Откако беше формирана како со?уз од шест држави, кон неа подоцна се приклучи?а уште 21 други европски држави. Еве како течеше проширува?ето на ЕУ:
Година Зем?а
- 1958 Запaдна Гермaни?а, Фрaнци?а, Холaнди?а, Белги?а, Луксембург и Итaли?а- (држави-основачи).
- 1973 Данска, Ирска, Британи?а (?).
- 1981 Грци?а.
- 1986 Португали?а, Шпани?а.
- 1990 Источна Германи?а се обединува со Западна Германи?а и станува дел од ЕУ.
- 1995 Австри?а, Финска, Шведска.
- 2004 Кипар, Естони?а, Унгари?а, Чешка, Летони?а, Литвани?а, Малта, Полска, Словачка, Словени?а.
- 2007 Бугари?а, Романи?а
- 2013 Хрватска
Гренланд, ко? доби автономи?а од Данска во 1979, ?а напушти Европската Заедница во 1985, Британи?а ?а напушти ЕУ во 2020 година по одржувa?ето на референдум во 2016 година.
Идно проширува?е и блиски односи
[уреди | уреди извор]- Турци?а е службен кандидат за членство во ЕУ. Европските амбиции на Турци?а датираат од Договорите од Анкара од 1963. Откако добила статус на кандидат за членство, Турци?а го подобрила почитува?ето на човековите права, ?а укинала смртната казна, му дала културни права на своето големо курдско малцинство и презела позитивни чекори да го реши кипарското праша?е. Сепак, поради сво?ата верска и културна различност, Турци?а се соочува со силно противе?е од страна на конзервативните влади, во прв ред на Франци?а, Австри?а, Кипар и Словени?а.
- Македони?а е офици?ално кандидат за членство во Европската Уни?а без датум за преговори во моментов. Датумот за преговори и нивното започнува?е се одложиле поради политички причини, односно поради противе?ето на една од членките - Грци?а.
- Исланд е потенци?ална зем?а кандидат за членство во ЕУ ко?а поднела апликаци?а за истото. Голем дел од реформите кои треба една зем?а кандидат да ги усвои, Исланд ги има имплементирано и набрзо се очекува и офици?ално да го добие статусот зем?а-кандидат.
- Норвешка, Сан Марино, Андора, Лихтеншта?н, Ватикан, Монако и Шва?цари?а не се членки, но имаат посебни договори со ЕУ.
- Многу членки на Европската асоци?аци?а за слободна тргови?а се потписнички на Договорот за Европска економска област, што значи дека тие учествуваат во многу аспекти на единствениот европски пазар.
Институции и правна рамка
[уреди | уреди извор]Институции на ЕУ
[уреди | уреди извор]Функционира?ето на ЕУ се темели врз неколку институции:
- Европскиот парламент (732 члена, 750 максимум).
- Советот на Европската Уни?а (или “советот на министри”, 28 члена).
- Европската комиси?а (28 члена).
- Европскиот суд на правдата (во чи? состав е и Судот во прва инстанца) (28 судии плус 28 судии на СПИ)
- Европски ревизиски суд (28 члена).
- Европскиот совет 28 члена) - чи?а уникатна улога можеби на?добро може да се опише како “квазиинституционална”.
Европскиот Совет - Обезбедува стимул и насоки - |
Советот на Европската Уни?а |
![]() |
![]() - Извршна власт - | |||||
|
|
|
| |||||
![]() - Судска власт - |
![]() - Централна банка - |
![]() |
||||
|
|
|
Посто?ат неколку финансиски тела:
- Европската централна банка (ко?а заедно со националните централни банки го сочинува Европскиот систем на централни банки).
- Европската инвестициона банка (ко?а го вклучува и Европскиот инвестициски фонд).
Исто така, посто?ат и неколку советодавни комитети:
- Комитетот на регионите, ко? дава совети околу регионалните праша?а. (Комитетот не ?а уредува Регионалната политика на ЕУ)
- Економскиот и соци?ален комитет, ко? дава совети во врска со економската и соци?алната политика (во прв ред околу односите поме?у работниците и работодавците).
- Политичкиот и безбедносен комитет, ко? е основан во смисла на Заедничката надворешна и безбедносна политика и ко? ги разгледува и дава совети околу ме?ународните праша?а и глобалната безбедност.
Покра? ова, има и редица други тела, обично основани преку секундарната легислатива. Тоа се агенциите на Европската Уни?а. На пример: Европската еколошка агенци?а, Европската агенци?а за безбедност во воздушниот сообра?а?, Канцелари?ата за хармонизаци?а на внатрешниот пазар и други.
На кра?от, европскиот омбудсман ги испитува жалбите за лошо работе?е на институциите на ЕУ во однос на нивното постапува?е кон гра?аните на ЕУ.
Локации на институциите на ЕУ
[уреди | уреди извор]ЕУ нема офици?ален главен град и не?зините институции се сместени во неколку европски градови:
- Брисел, Белги?а - се смета за de facto главен град на ЕУ.
- Седиште на Европската комиси?а и на Советот на Европската Уни?а.
- Седиште на состаноците на комитетите и на мини-сесиите на Европскиот парламент.
- Дома?ин на сите самити на Европскиот совет (од 2004).
- Стразбур, Франци?а
- Седиште на Европскиот парламент и на неговиот 12-неделни пленарни сесии секо?а година.
- Луксембург, Луксембург
- Седиште на Европскиот суд на правдата и на Секретари?атот на Европскиот парламент.
- Седиште на Европската инвестициска банка.
- Франкфурт, Германи?а
- Седиште на Европската централна банка.
- Хаг, Холанди?а
- Седиште на Европол.
Правна рамка
[уреди | уреди извор]Правото на Европската Уни?а е составено од голем бро? правни и институционални структури кои се преклопуваат. Тоа е резултат на тоа што е одредено од сукцесивни ме?ународни договори, при што секо? нов договор ги изменува и дополнува дотогашните договори. Во последните години, вложени се значителни напори за консолидира?е и поедноставува?е на договорите, што доведе до потпишува?ето на Договорот за основа?е на Устав на Европа. Ако ово? предложен договор биде усвоен, то? ?е го замени збирот на преклопувачки договори што во моментот ?а формираат правната рамка на ЕУ со единствен текст. Многу експерти и политичари се согласуваат дека моменталната структура на ЕУ е среднорочно неефикасна за една уни?а од 27 членки и поради тоа некои експерти и политичари предлагаат, во случа? некои држави членки да не го ратификуваат Уставот, останатите држави членки кои тоа го направиле, да создадат нешто како внатрешна уни?а ко?а ?е продолжи во насока на ?секогаш попродлабочената, секогаш пошироката уни?а“.
Првиот европски договор е Договорот од Париз во 1951 (стапи во сила во 1952) со ко? се формира Европската заедница за ?аглен и челик поме?у основачката група од 6 држави. Ово? договор истече, а неговите функции се преземени од подоцнежните договори. Од друга страна, Договорот од Рим од 1957 сè уште е на сила, иако е многу променет оттогаш, на?суштински од Мастришкиот договор од 1992. На?новите измени на Договорот од Рим се договорени како дел од Договорот од Амстердам со новите 10 држави членки, ко? стапи во сила на 1 ма? 2004.
Улогата на Европската Заедница во рамките на Уни?ата
[уреди | уреди извор]Европските заедници: Европската Заедница плус Евроатом
[уреди | уреди извор]Терминот “европски заедници” се однесува на две заедници, Европската Економска Заедница (ко?а сега се нарекува Европска Заедница) и Европската заедница за атомска енерги?а (позната и како Евроатом), кои беа основани во 1950-тите. Третиот ентитет, Европската заедница за ?аглен и челик, ко?а исто така беше дел од европските заедници, престана да постои во 2003 по истекува?ето на важноста на основачкиот договор. Од 1967, европските заедници споделуваат заеднички институции. Во 1992 со Мастришкиот договор Европската Економска Заедница, ко?а од трите изворни заедници имаше на?широк опфат, беше преименувана во Европска Заедница.
Европската Уни?а: европските заедници плус ЗНБП и ПССК
[уреди | уреди извор]Европските заедници се еден од трите столбови на Европската Уни?а и тоа на?важниот столб и единствениот столб ко? функционира првенствено преку наднационалните институции. Останатите два столба - Заедничката надворешна и безбедносна политика и Полициската и судската соработка во кривичните работи - се полабави ме?увладини групации. За да бидат работите замрсени, овие два столба сè пове?е се администрираат од страна на Заедницата (како од само концепти стануваат фактичка практика).
Ефектите на Договорот за Уставот
[уреди | уреди извор]Ако биде ратификуван, Договор за основа?е на Устав на Европа | Договорот за основа?е на Устав на Европа ?е ?а укине три-столбната структура и, заедно со неа, дистинкци?ата поме?у Европската Уни?а и Европската Заедница, при што сите активности на Заедницата ?е бидат доведени под закрила на Европската Уни?а, а сво?ството правното лице од Заедницата ?е биде пренесено врз Уни?ата. Сепак има една ограда: Евроатом веро?атно ?е остане посебен ентитет ко? ?е биде управуван преку посебен договор.
Ме?увладиност и наднационалност
[уреди | уреди извор]Основната тензи?а што постои во рамките на Европската Уни?а е тензи?ата поме?у ме?увладиноста и наднационалноста. Ме?увладиноста е метод на донесува?е одлуки во ме?ународните организации каде што мо?та ?а поседуваат државите членки, а одлуките се донесуваат со едногласност. Независните именувани лица на владите или избраните претставници единствено имаат советодавни или спроведувачки функции. Ме?увладиноста денес ?а употребуваат на?големиот дел од ме?ународните организации.
Алтернативен метод на донесува?е одлуки во ме?ународните организации е наднационалноста. При наднационалност мо?та ?а имаат независни именувани службени лица или претставници избрани од претставничките тела или од гра?аните на државите членки. Владите на државите членки сè уште имаат мо?, но мораат да ?а делат до другите глумци. Понатаму, одлуките се донесуваат со мнозинство гласови и оттука е можно една држава членка да биде принудена од страна на другите држави членки да спроведува неко?а одлука против сво?ата вол?а.
Одредени сили во политиката на ЕУ го претпочитаат ме?увладиниот пристап, а други - наднационалниот пат. Поддржувачите на наднационалноста тврдат дека таа и' овозможува на интеграци?ата да продолжи со побрзо темпо отколку што поинаку би било можно. Онаму каде што одлуките мора да се донесуваат од влади кои одлучуваат едногласно, на одлуките може да им се потребни години за да бидат донесени, ако и воопшто бидат донесени. Поддржувачите на ме?увладиноста тврдат дека наднационалноста е закана за националниот суверените и за демократи?ата, тврде??и дека само националните влади можат да поседуваат доволно демократски легитимитет. Ме?увладиноста ?а претпочитаат пове?е европски нации како Британи?а (сега излезена од уни?ата), Данска и Шведска, додека поинтеграциски настроените нации како зем?ите на Бенелукс, Франци?а, Германи?а и Итали?а инклинираат кон претпочита?е на наднационалниот пристап.
Европската Уни?а се обидува да воспостави рамнотежа поме?у овие два пристапа. Сепак, оваа рамнотежа е сложена и често резултира со често лавиринтска сложеност на не?зините процедури за донесува?е одлуки.
Почнува??и од март 2002, Конвентот за иднината на Европа ?а преиспита оваа рамнотежа, поме?у останатите работи, и предложи промени. За овие промени се расправаше на ме?увладината конференци?а во ма? 2004 и водеше до Договорот за Уставот, за кого се расправаше погоре.
Наднационалноста е тесно поврзана со дебатата околу ме?увладиноста против неофункционалноста. Ова е дебата околу тоа зошто воопшто се по?ави процесот на интеграци?а. Приврзаниците на ме?увладиноста тврдат дека процесот на ЕУ интеграци?а е резултат на жилаво преговара?е поме?у државите. Неофункционализмот, од друга страна, тврди дека самите наднационални институции беа движечка сила зад интеграци?ата.
Главни политики
[уреди | уреди извор]Како што сугерира промената на името на Европската Економска Заедница во Европска Заедница и во Европска Уни?а, таа во текот на времето еволуира од првенствено економска во сè пове?е политичка уни?а. Ово? тренд е нагласен преку растечкиот бро? области на политики што спа?аат во надлежност на ЕУ: политичката мо? има тенденци?а да се поместува од државите членки кон ЕУ.
Против оваа слика на растечка централизаци?а делуваат два елементи.
Прво, некои држави членки имаат сво?а традици?а на силни регионални власти. Ова водеше кон растечко фокусира?е врз регионалната политика и врз европските региони. Така, како дел од Мастришкиот договор беше основан Комитетот на региони.
Второ, областите на политики на ЕУ покриваат редица различни облици на соработка.
- автономно донесува?е одлуки: државите членки ? дадоа на Европската комиси?а мо? да донесува одлуки во одредени области како правото за конкурентност, контролата на државната помош и либерализаци?ата.
- хармонизаци?а: законите на државите членки се хармонизираат преку легислативниот процес на ЕУ, ко? ги вклучува Европската комиси?а, Европскиот парламент и Советот на Европската Уни?а. Како резултат на ова, Право на Европската Уни?а е сè поприсутно во системите на државите членки.
- соработка: државите членки, состанува??и се во Советот на Европската Уни?а се договараат да соработуваат и да ги координираат своите внатрешни политики.
Тензи?ата поме?у европската и националната (или под-националната) надлежност е тра?на во разво?от на ЕУ.
Сите потенци?ални членки мораат да усво?ат закони со цел да се ускладат со заедничката европска правна рамка, позната како acquis communautaire.
Надлежности
[уреди | уреди извор]Сумирани во Насловот I на Делот I на консолидираната верзи?а на Договорот за функционира?ето на Европската Уни?а | |||||||||||||
|
|
| |||||||||||
|
|
|
|
Интерни политики
[уреди | уреди извор]- Слободна тргови?а на стоки и услуги поме?у државите членки (цел ко?а е понатаму проширена врз трите од четирите држави членки на ЕФТА преку Европската економска област (ЕЕА).
- Заедничко право за конкуренци?а што ги контролира активностите против конкурентноста на компаниите (преку законот против трустовите и контролата на спо?ува?ето) и на државите членки (преку режимот на државна помош).
- Шенгенски договор што овозможи отстранува?е на внатрешните гранични контроли и хармонизаци?а на надворешните контроли поме?у неговите држави членки. То? ?а исклучува Ирска (и В. Британи?а додека членувала), кои имаат дерогации, но ги вклучува Норвешка и Исланд, кои не се членки на ЕУ. Исто така, Шва?цари?а преку референдум во 2005 гласаше да стане дел од Шенгенската зона.
- Слобода за гра?аните од не?зините држави членки да живеат и да работат каде било во ЕУ, ако можат да се издржуваат (исто така проширено врз членките на ЕЕА).
- Слободно движе?е на капиталот поме?у државите членки на ЕУ (и на ЕЕА).
- Хармонизаци?а на владините регулативи, корпорациското право и регистрира?ето на заштитни марки.
- Единствена валута, евро (без Данска и порано, Британи?а, кои имаат дерогативи). Шведска, иако нема донесено посебна клаузула за истапува?е, не е членка на Механизмот за курсна размена 2, доброволно исклучува??и се себеси од монетарниот со?уз.
- Голем бро? еколошки политики координирана преку ЕУ.
- Заедничка аграрна политика и Заедничка рибарска политика.
- Заеднички систем на индиректно оданочува?е, ДДВ, како и заеднички царини на разни производи.
- Обезбедува?е парични средства за разво?от на недоволно развиените региони (структурни и кохезиски фондови).
Надворешни политики
[уреди | уреди извор]
- Заедничка тарифа на надворешните царини и заедничка позици?а во ме?ународните трговски преговори.
- Обезбедува?е парични средства за програмите во зем?ите кандидати и во останатите источноевропски зем?и, како и за помош во многу зем?и во разво?, преку своите ФАРЕ и ТАЦИС програми.
Соработка и хармонизаци?а во другите области
[уреди | уреди извор]- Слобода за гра?аните на ЕУ да гласаат на локални избори и на изборите за Европскиот парламент во секо?а држава членка.
- Соработка во кривичните работи, вклучува??и размена на разузнавачки податоци (преку Европол и Шенгенскиот систем за информации), договор за заедничката дефиници?а за кривичните прекршоци и процедурите за брза екстрадици?а.
- Заедничка надворешна политика како идна цел, иако за ова е потребно време за да биде остварено. Поделбите поме?у државите членки (во Писмото на осуммината) и тогашните идни членки (во Писмото од Вилнус) за време на подготовките за инвази?ата врз Ирак во 2003 посочува колку далеку оваа цел е од тоа да стане стварност.
- Заедничка безбедносна политика како цел, вклучува??и го создава?ето на 60-ил?адни Европски сили за брза реакци?а со цел зачувува?е на мирот, европски воен штаб и европски сателитски центар (за разузнавачки цели).
- Заедничка политика за азил и имиграци?а.
- Заедничко финансира?е на истражува?ето и технолошкиот разво?, преку четири-годишни рамковни програми за истражува?е и технолошки разво?.
Економи?а
[уреди | уреди извор]
ЕУ има втора економи?а по големина во светот, по онаа на САД, со БДП од 12.329.110 долари во 2005.
Табела 2: Годишни реални стапки на растеж на БДП во ЕУ (1990-2013)[23]
1999-2007 | 2008-2013 | 1990-2013 | |
---|---|---|---|
Европска Уни?а | 2,5% | -0,1% | 1,7% |
Евро-Зона | 2,3% | -0,3% | 1,4% |
Внатрешен пазар
[уреди | уреди извор]Многу од политиките на ЕУ на еден или друг начин се поврзани со разво?от и одржува?ето на еден ефективен единствен пазар. Значителни напори се вложени за создава?е на хармонизирани стандарди - кои се создадени за да донесат економска корист преку создава?е на поголеми и поефикасни пазари.
Мо?та на Единствениот пазар зафа?а и надвор од границите на ЕУ, зашто за да се продава во рамките на ЕУ, корисно е прилагодува?ето на не?зините стандарди. Штом фабриките, зем?оделците и трговците од неко?а зем?а ко?а не е членка на ЕУ се прилагодат кон стандардите на ЕУ, многу од трошоците за приклучува?е кон Уни?ата ве?е се намалени. До оваа точка, хармонизира?ето на домашното законодавство со цел станува?е на полноправна членка е релативно безболно и може да создаде поголемо богатство преку елиминира?ето на царинските трошоци.
Единствениот пазар има како интерни така и надворешни аспекти.
Животен стандард
[уреди | уреди извор]Табела бр. 3: БДП на државите членки на ЕУ
Држави членки |
БДП (ППП) милиони инт. долари |
БДП (ППП) по жител инт. долари |
БДП (номинален) по жител инт. долари |
---|---|---|---|
Европска Уни?а | 12,329,110 | 26,900 | 29,203 |
Луксембург | 30,674 | 66,821 | 73,147 |
Ирска | 164,190 | 40,003 | 48,753 |
Данска | 187,721 | 34,718 | 46,691 |
Австри?а | 267,053 | 32,802 | 37,688 |
Белги?а | 324,299 | 31,159 | 35,068 |
Финска | 161,099 | 30,818 | 36,522 |
Холанди?а | 498,703 | 30,574 | 38,180 |
Германи?а | 2,498,471 | 30,150 | 33,785 |
Шведска | 267,427 | 29,537 | 39,101 |
Итали?а | 1,694,706 | 29,218 | 29,635 |
Франци?а | 1,811,561 | 29,019 | 33,855 |
Шпани?а | 1,026,340 | 24,803 | 27,175 |
Словени?а | 43,260 | 21,695 | 18,527 |
Грци?а | 236,311 | 21,529 | 20,006 |
Кипар | 16,745 | 20,669 | 20,866 |
Малта | 7,909 | 20,015 | 13,742 |
Чешка | 198,976 | 19,488 | 11,929 |
Португали?а | 203,947 | 19,388 | 16,525 |
Унгари?а | 162,289 | 16,627 | 11,059 |
Естони?а | 22,239 | 16,461 | 9,424 |
Словачка | 87,129 | 16,110 | 8,549 |
Литвани?а | 49,106 | 14,338 | 7,268 |
Полска | 512,890 | 13,440 | 7,487 |
Летони?а | 30,227 | 13,059 | 6,739 |
Бугари?а | 71,381 | 10,003 | 3,686 |
Романи?а | 183,162 | 8,258 | 3,603 |
Поврзано
[уреди | уреди извор]Белешки
[уреди | уреди извор]- ↑ На 3 октомври 1990, Германската Демократска Република се обединила со Со?узна Република Германи?а, со што автоматски станала дел од ЕУ.
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ Barnard, Catherine (August 2007). The Substantive Law of the EU: The four freedoms (2. изд.). Oxford University Press. стр. 447. ISBN 9780199290352.
- ↑ 2,0 2,1 ?United in diversity“. Europa (web portal). European Commission. Посетено на 20 January 2010.
'United in diversity' is the motto of the European Union. The motto means that, via the EU, Europeans are united in working together for peace and prosperity, and that the many different cultures, traditions and languages in Europe are a positive asset for the continent.
- ↑ ?European Parliament: The Legislative Observatory“. Europa (web portal). European Commission. Посетено на 20 January 2010.
the motto 'United in diversity' shall be reproduced on Parliament's official documents;
- ↑ ?Brussels' EU capital role seen as irreversible“. Euractiv.com. Посетено на 28 October 2012.
Brussels has become the de facto capital of the European Union
- ↑ Brussels, Capital of European Union - European Commission, 2001.
- ↑ The New Oxford American Dictionary, Second Edn., Erin McKean (editor), 2051 pages, May 2005, Oxford University Press, ISBN 0-19-517077-6.
- ↑ ?Total population as of 1 January“. Eurostat. Посетено на 23 October 2010.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 ?IMF World Economic Outlook Database, April 2012“. International Monetary Fund. Посетено на 23 April 2012. Грешка во наводот: Неважечка ознака
<ref>
; називот ?imf“ е зададен пове?епати со различна содржина. - ↑ Nominal 2011 GDP for the European Union and 2011 population for the European Union, World Economic Outlook Database, April 2012, International Monetary Fund. Accessed on April 23, 2012
- ↑ ?Distribution of family income – Gini index“. The World Factbook. CIA. Посетено на 2025-08-04.
- ↑ Calculated using UNDP data for the member states with weighted population.
- ↑ Не смета??и ги прекуморските територии.
- ↑ .eu е за целата ЕУ. Државите-членки имаат свои домеини.
- ↑ 14,0 14,1 ?The EU in brief“. Европска Уни?а. 16 ?уни 2016.
- ↑ ?Référendum du 29 mai 2005“. Министерство за внатрешни работи на Франци?а. Посетено на 22 ?ануари 2021.
- ↑ ?Draft treaty establishing a constitution for Europe (not ratified)“. Европска Уни?а. Посетено на 22 ?ануари 2021.
- ↑ Bekx, P. (1998), “The implications of the Introduction of the Euro for non-EU countries”, Euro Papers, 26, European Commission, Bruxselles.
- ↑ Fontaine, P. (2004), “Europe in twelve lessons”, European Commission, Bruxelles
- ↑ НБРМ, ?Информаци?а за институционалните предизвици на НБРМ во процесот на приближува?е кон ЕУ и ЕМУ“, Скоп?е, февруари, 2008.
- ↑ Грешка во наводот: Погрешна ознака
<ref>
; нема зададено текст за наводите по имеpopulation
. - ↑ Consolidated version of the Treaty on European Union/Title III: Provisions on the Institutions
- ↑ ?World Economic Outlook Database, October 2017“. Посетено на 27 October 2017.
- ↑ Eurostat (пристапено на 20.9.2017)
Надворешни врски
[уреди | уреди извор]- Европеди?а: Guide to European policies and legislation
- Игор ?анев, Constitutional law and political system of the European Union. publ. IPS, Belgrade, 2007. ISBN 978-86-7419-144-6
|
|